آموزش ساخت جدول ضرب در پایتون + معرفی کدهای آن

مقدمه

ساخت جدول ضرب یکی از مهم‌ترین مباحث ریاضی است که اساسی‌ترین مفهوم آن را برای دانش‌آموزان میسر می‌کند. در این مقاله، ما به بررسی و آموزش ساخت جدول ضرب در پایتون با روش‌های مختلف پیاده‌سازی آن می‌پردازیم.

روش اول: استفاده از حلقه‌ها

یکی از روش های ساده برای ساخت جدول ضرب استفاده از حلقه‌ها است. در این روش، با استفاده از دو حلقه تو در تو، تمامی حالت‌های ضرب را پیمایش می‌کنیم و نتایج را چاپ می‌کنیم.

:for num1 in range(1, 11)
:for num2 in range(1, 11)       
 print(num1, "x", num2, "=", num1*num2)              

در مثال بالا ابتدا یک حلقه از 1 تا 10 برای پیمایش اعداد اولیه ایجاد می‌کنیم. درون این حلقه، یک حلقه دیگر از 1 تا 10 برای پیمایش اعداد دومیه ایجاد می‌‎کنیم.
هر بار که این دو حلقه اجرا می‌شوند، اعداد num1 و num2 به ترتیب از 1 تا 10 مقداردهی می‌شوند. سپس عمل ضرب این دو عدد انجام می‌شود و نتیجه به صورت متنی چاپ می‌شود.

با اجرای کد، جدول ضرب اعداد از 1 تا 10 به شکل زیر چاپ می‌شود:

1 x 1 = 1
1 x 2 = 2
1 x 3 = 3  
...
10 x 8 = 80
10 x 9 = 90
10 x 10 = 100

بیشتر بخوانید:‌ خروجی گرفتن از پایتون

روش دوم: استفاده از لیست‌ها

در این روش، ابتدا یک لیست دوبعدی را ایجاد می‌کنیم و سپس مقادیر جدول ضرب را درون آن قرار می‌دهیم.

table = [[0]*10 for _ in range(10)]

:for num1 in range(1, 11)
:for num2 in range(1, 11)        
       tabel[num1-1][num2-1] = num1*num2                  

:for row in tabel
   print(row)        

در مثال بالا ابتدا یک لیست دوبعدی به نام table ایجاد می‌کنیم که دارای 10 ردیف و 10 ستون است. سپس با استفاده از دو حلقه تو در تو، مقادیر جدول ضرب محاسبه می‌شوند و در لیست table قرار می‌گیرند. در نهایت، محتویات لیست table چاپ می‌شوند.
برای هر num1 و num2 که اعداد از 1 تا 10 را پیمایش می‌کنند، مقدار num1*num2 در مکان متناظر با ردیف num1 و ستون num2 در لیست table قرار می‌گیرد.
 

با اجرای کد، خروجی به صورت لیستی از لیست‌ها به شکل زیر خواهد بود:

[1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10]
[2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20]
[3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30]
[4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40]
[5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50]
[6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 54, 60] 
[7, 14, 21, 28, 35, 42, 49, 56, 63, 70]
[8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72, 80]
[9, 18, 27, 36, 45, 54, 63, 72, 81, 90]
[10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100]

بیشتر بخوانید: چاپ اعداد اول در پایتون

روش سوم: استفاده از دیکشنری

در این روش از دیکشنری استفاده می‌کنیم. ابتدا یک دیکشنری خالی ایجاد می‌کنیم و سپس مقادیر جدول ضرب را با استفاده از حلقه ها درون آن قرار می‌دهیم.

 {}=table

:for num1 in range(1, 11)
  :for num2 in range(1, 11)       
       table[(num1, num2)] = num1 * num2            

:()for key, value in table.items
   print(f"{key[0]} x {key[1]} = {value}")        

در مثال بالا برای ساخت جدول ضرب ابتدا یک دیکشنری خالی به نام table ایجاد می‌کنیم. سپس با استفاده از دو حلقه تو در تو، تمامی حالت‌های ضرب از 1 تا 10 برای هر عدد را پیمایش می‌کنیم و نتایج را در دیکشنری table ذخیره می‌کنیم.
هر بار که این دو حلقه اجرا می‌شوند، اعداد num1 و num2 به ترتیب از 1 تا 10 مقداردهی می‌شوند. سپس عمل ضرب این دو عدد انجام می‌شود و نتیجه به عنوان یک جفت مرتب شامل (num1, num2) به عنوان کلید و نتیجه ضرب به عنوان مقدار در دیکشنری table قرار می‌گیرد.
 

در نهایت، محتویات دیکشنری table چاپ می‌شود و به شکل زیر خواهد بود:

1 x 1 = 1
1 x 2 = 2  
1 x 3 = 3  
...
10 x 8 = 80
10 x 9 = 90
10 x 10 = 100

روش چهارم: استفاده از توابع

در این روش، یک تابع به نام multiplication_table تعریف می‌کنیم که جدول ضرب را برای یک عدد مشخص محاسبه می‌کند و چاپ می‌کند.

:def multiplication_table(num1)
:for num2 in range(1, 11)       
       print(f"{num1} x {num2} = {num1*num2}")              

multiplication_table(1)
 

در مثال بالا یک تابع به نام multiplication_table تعریف می‌کنیم، ورودی آن عددی است که برای آن جدول ضرب محاسبه می‌شود. در داخل تابع، یک حلقه از 1 تا 10 برای پیمایش اعداد دوم جدول ضرب ایجاد می‌کنیم.
هر بار که این حلقه اجرا می‌شود، عمل ضرب بین اعداد ورودی تابع و اعداد 1 تا 10 انجام می‌شود و نتایج چاپ می‌شوند. این کار برای هر عدد از 1 تا 10 انجام می‌شود و نتیجه‎ آن نمایش داده می‌شود.
 

مطالب مرتبط:‌ خواندن فایل در پایتون

با صدا زدن تابع با ورودی مورد نظر، جدول ضرب برای آن عدد به صورت متنی نمایش داده می‌شود. به عنوان مثال، فراخوانی تابع با عدد 7 موجب چاپ جدول ضرب اعداد از 1 تا 10 در عدد 7 خواهد شد و به شکل زیر خواهد بود:

7 x 1 = 7
7 x 2 = 14 
7 x 3 = 21 
7 x 4 = 28 
7 x 5 = 35 
7 x 6 = 42 
7 x 7 = 49 
7 x 8 = 56 
7 x 9 = 63 
7 x 10 = 70

نتیجه گیری

برای ساخت جدول ضرب در پایتون روش های مختلفی وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و مزایا و معایب خود را دارند. انتخاب بهترین روش وابسته به شرایط خاص و نیازهای برنامه‌نویس می‌باشد. اما در نهایت، هدف از هر یک از این روش‌ها، ایجاد یک جدول ضرب قابل فهم، قابل مدیریت و کارآمد است.

موسسه پل استار یک موسسه شتابدهی استعداد در حوزه برنامه‌نویسی کودکان و نوجوانان است. این موسسه با برگزاری دوره‌های هوش مصنوعی، رباتیک و برنامه نویسی پایتون برای کودکان  باعث کشف و رشد خلاقیت کودکان و نوجوانان می‌شود. از این رو پیشنهاد می‌شود پس از مطالعه این مقاله با مشاورین این موسسه تماس حاصل فرمایید تا اطلاعات تکمیلی را دریافت نمایید