در این مقاله می‌خواهیم به شما کمک کنیم که بتوانید یک بازی به کمک اسکرچ بسازید. آموزش ساخت بازی با اسکرچ به خاطر فضای جذاب و گرافیکی که این نرم‌افزار در اختیار ما قرار داده است خیلی شگفت‌انگیز است. در ادامه قرار است که آموزش ساخت بازی حرفه‌ای با اسکرچ را در قالب یک بازی غواص و دریا نشان دهیم. پس تا انتهای این مقاله و این بازی‌سازی جذاب با ما همراه باشید.
برای ساخت بازی حرفه‌ای با اسکرچ، به چه مواردی نیاز داریم؟
شاید برایتان سوال باشد که این بازی را چگونه باید بسازید و آیا نیاز به آموزش ساخت بازی با اسکرچ جونیور دارید؟ یا اینکه نیاز به آموزش ساخت بازی با اسکرچ در گوشی دارید؟ یا اینکه همه این موارد باید بروند کنار و شما نیاز به آموزش ساخت بازی با اسکرچ در کامپیوتر دارید! همواره همیشه بهترین ورژن‌ها از یک نرم‌افزار است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و از طرفی همه موارد بالا هم وجود دارند. اما ما ساخت بازی با اسکرچ جونیور را پیشنهاد نمی‌کنیم و اگر بخواهیم آموزش ساخت بازی با برنامه اسکرچ جونیور را قرار دهیم، نمی‌توانیم همه امکاناتی که می‌خواهیم را در بازی پیاده‌سازی کنیم. و اگر بخواهیم به شما آموزش ساخت بازی با اسکرچ در گوشی را هم بدهیم، پیشنهاد می‌کنیم که با گوشی یا تبلت خود وارد سایت اسکرچ شوید و از قسمت create وارد بخش نرم‌افزار به صورت آنلاین شوید و از اسکرچ ۳ برای ساخت این بازی استفاده نمایید. پس در واقع ما می‌خواهیم آموزش ساخت بازی در اسکرچ ۳ را به شما منتقل کنیم. بنابراین بهتر است که نرم‌افزار را دانلود کرده و نصب کنید و این بازی را روی آن بسازید، اما اگر شرایط نصب اسکرچ را نداشتید هم می‌توانید با کامپیوتر خود وارد سایت اسکرچ شوید و از قسمت create کل نرم‌افزار را به صورت آنلاین در اختیار داشته باشید.
ساخت بازی با برنامه اسکرچ بسیار جذاب است. همانطور که در بالا گفته شد، ما قصد داریم در این مقاله ساخت بازی غواص و دریا را آموزش دهیم. برای این کار باید اسکرچ را باز کنید، و مطابق زیر اسپرایت‌ها و کدهای لازم را پیاده‌سازی نمایید.
برای ساخت بازی با اسکرچ به چه اسپرایت‌هایی نیاز داریم؟
در صفحه باز شده شما با یک گربه روبه‌رو می‌شوید که همیشه به همراه باز کردن اسکرچ اولین شخصیت (اسپرایت) بازی است که به طور پیش فرض در بازی حضور دارد، می‌توان این گربه را حذف کرد (۱) و اسپرایت‌های جدید را به بازی اضافه نمود(۲). توجه کنید در ساخت بازی با اسکرچ به شخصیت‌های بازی اسپرایت می‌گوییم.
خب از بین اسپرایت‌های موجود در اسکرچ، می‌توانیم اسپرایت غواص و ماهی و دلفین را انتخاب کنیم.
سپس از قسمت ۳ در تصویر بالا، یک backdrop یا صفحه زمینه برای بازی انتخاب می‌کنیم. که البته ما در این بازی backdrop زیر را انتخاب کرده‌ایم که در اسکرچ اسم آن Underwater 1 است.
این بازی، به این شکل قرار است ساخته شود که شخصیت غواص شخصیت player بازی باشد و ما به عنوان player بتوانیم غواص را به کمک دکمه فلش بالا و پایین کیبورد، به سمت بالا و پایین هدایت کنیم. خب مسلما در ساخت بازی با اسکرچ، این امکانات فراهم است. اگر قرار بر این بود که ما به عنوان بازیکن نتوانیم با کیبورد بازی کنیم، در واقع فقط یک انیمیشن ساخته بودیم. ماهی و دلفین باید از سمت راست صفحه به سمت غواص بیایند و هر ماهی‌ای که به غواص برخورد می‌کند یک امتیاز برای ما به همراه خواهد داشت و برخورد دلفین به غواص منجر به باخت شود. پس باید سعی کنیم ماهی‌ها را با غواص بگیریم و اجازه ندهیم که دلفین‌ها به غواص برخورد کنند. در نگاه اول در تصویر بالا به نظر می‌رسد که اندازه ماهی و دلفین بزرگ باشد. می‌توانیم از طریق بخش (۱) که در تصویر بالا مشخص شده است اندازه اسپرایت‌ها را تغییر دهیم. پس اندازه ماهی را به ۵۰ و اندازه دلفین را به ۷۰ تغییر می‌دهیم. همچنان یک مورد دیگر که در این بازی می‌خواهیم، رعایت نشده است. آن هم این است که ما می‌خواهیم ماهی‌ها از راست به چپ بیایند ولی روی ماهی‌ها به سمت راست می‌باشد. پس بهتر است وارد بخش (۲) که در تصویر مشخص شده برویم (بخش costumes)، سپس در صفحه باز شده با تصویر زیر روبه‌رو می‌شویم.
در صفحه باز شده در بخش (۱) از تصویر، با تصاویر ماهی‌های مختلف روبه‌رو هستیم که به آنها costume می‌گویند. در واقع costume ها حالت‌های مختلف یا اشکال مختلف یک اسپرایت می‌باشند. ما باید روی همه این costume ها کلیک کنیم و سپس برای هرکدام، از بخش (۲) روی Flip Horizontal بزنیم تا روی ماهی‌ها به سمت چپ تغییر کند. همین کار را برای دلفین‌ها هم تکرار می‌کنیم.
خب به نظر می‌رسد که ظاهر بازی تکمیل شده است و فقط باید به سراغ کدنویسی برای اسپرایت‌ها برویم. با کلیک روی اسپرایت غواص از بخش (۱) و رفتن به قسمت کد (بخش(۲)) می توانیم وارد صفحه کدنویسی برای غواص شویم. غواص قرار است با زدن فلش‌های بالا و پایین به سمت بالا و پایین حرکت کند پس کدهای غواص به شکل زیر است.
همانطور که در بخش (۱) مشخص شده در تصویر بالا می‌بینید ما به کدهای مختلفی دسترسی داریم که هرکدام از این دسته کدها وظیفه خاصی را برعهده دارند. به کمک کدهای موجود در اسکرچ برنامه غواص را به شکل بالا می‌نویسیم که زیر پرچم و برای همیشه در طول بازی هرگاه که فلش بالا زده شد، غواص به سمت بالا برود و اگر فلش پایین زده شد، غواص به سمت پایین برود. برای حرکت کردن به سمت بالا و پایین باید از کدهای آبی رنگ (motion) و دستور change y by استفاده کنیم. حال اگر عدد داخل این دستور عدد مثبت باشد، غواص به سمت بالا می‌رود و اگر منفی باشد، پایین می‌آید. به دستور key pressed هم در بخش sensing دسترسی داریم. حال به سراغ کدنویسی برای ماهی می‌رویم.
طبق آنچه در تصویر بالا می‌بینید در ابتدا می‌خواهیم که ماهی‌ها در سمت راست صفحه باشد بنابراین نیاز داریم که ماهی را به یک x زیاد ببریم به خاطر همین x ماهی در ابتدای بازی روی ۲۲۸ است. اما قرار است ماهی از ارتفاع‌های مختلف در صفحه ظاهر شود، پس نباید y یک عدد ثابت باشد بلکه باید یک عدد تصادفی باشد. برای این کار می‌توانیم از دستور pick random در دستورات سبز رنگ استفاده کنیم. و برای اینکه محدوده y را برای ماهی بیابیم باید ماهی را یک بار با موس در بالای صفحه قرار دهیم و y ماهی را برداریم و یک بار هم ماهی را با موس به سمت پایین ببریم و y ماهی را برداریم. حال این دو y به دست آمده همان مقادیری از y است که ماهی باید به صورت رندوم در آن محدوده ظاهر شود. Next costume هم در دستورات بنفش یعنی looks داریم و برای عوض کردن حالات یا اشکال مختلف ماهی که در بالا دیدیم استفاده می‌کنیم. ماهی باید وقتی به ته صفحه در سمت چپ می‌رسد، دوباره به سمت راست برود و از یک ناحیه دیگر وارد صفحه شود و ظاهرش عوض شود. به این دلیل است که دستور if را به آن شکل که در تصویر می‌بینید به کار برده‌ایم. اگر با موس ماهی را به سمت چپ صفحه ببریم می‌بینیم که در ۲۱۵- x= ماهی به سمت چپ رسیده پس شرط توقف ماهی و برگشت به سمت راست را آنگونه که در تصویر می‌بینید در نظر گرفته‌ایم. حال باید برای امتیازگیری کدنویسی کنیم. قرار است هر ماهی‌ای که به غواص برخورد کند یک امتیاز بگیریم. برای این کار نیاز است که یک فضا برای ذخیره کردن امتیاز تخصیص دهیم. پس روی بخش (۱) مشخص شده در تصویر بالا (variables) کلیک می‌کنیم و با تصویر زیر روبه‌رو خواهیم شد.
با کلیک روی make a variable (بخش ۱ در تصویر بالا) می‌توانیم یک اسم برای variable خود انتخاب کنیم. در اینجا ما اسمش را score می‌گذاریم. آنگاه می‌توان با استفاده از بخش‌های ۲و۳ مشخص شده در تصویر بالا مقدار اولیه score را تعریف کنیم یا در طول برنامه مقدار score را تغییر دهیم.
طبق تصویر بالا score را ساخته‌ایم و اول بازی (زیر پرچم) آن را به 0 تنظیم کرده‌ایم. حال در طول بازی، اگر ماهی غواص را تاچ کند باید دوباره به سمت راست برود و تغییر شکل دهد و یک امتیاز هم به امتیازهای ما اضافه گردد. برای این کار دستور touching را از sensing برمی‌داریم و مطابق تصویر بالا کد برنامه مورد نظر را تکمیل می‌کنیم. تا اینجای کار، برنامه ما با زدن پرچم شروع می‌شود و ماهی‌ها از راست به چپ می‌آید و ما به عنوان غواص می‌توانیم بالا و پایین برویم و امتیاز بگیریم. اکنون شما به عنوان تمرین کدهای دلفین را بنویسید. دلفین هم باید مثل ماهی‌ها از راست به چپ بیاید و وقتی به ته صفحه رسید، دوباره به سمت راست برگردد. ولی اگر به غواص برخورد کند به اختیار خود می‌توانید بگویید که یا از ما امتیاز کم شود، یا بازی تمام شود، یا اینکه حتی می‌توانیم برای بازیکن live تعریف کنیم که هربار که دلفین‌ها به غواص برخورد می‌کنند یک live از ما کم شود.
سخن پایانی
خب اگر با ما در این آموزش ساخت بازی با اسکرچ همراه بودید، و بازی را گام‌‌به‌‌گام با ما پیش برده باشید، مسلما باید مجذوب این نرم‌افزار قدرتمند شده باشید که به کمک آن با استفاده از آموزش اسکرچ حتی کودکان نیز می‌توانند بازی‌سازی کنند و بازی‌های خود را تست کنند. برای مواردی که برای دلفین گفته شد و هزاران تکنیک بازی‌سازی دیگر در پل‌استار، چه به صورت آموزش ساخت بازی با اسکرچ آنلاین و چه به صورت حضوری، به شما آموزش داده می‌شود. همچنین کودکان و نوجوانان می‌توانند با شرکت در کلاس آنلاین برنامه نویسی نوجوانان پل استار به صورت اصولی مباحث مختلف برنامه نویسی را بیاموزند و بتوانند آمادگی حضور در بازار کار و پروژه‌های سطح بالا را داشته باشند.
