پروتکل HTTPS چیست؟ بررسی کاربرد و تفاوت آن با HTTP

HTTPS مخفف عبارت Hypertext Transfer Protocol Secure به معنای "پروتکل انتقال ابرمتن امن" است. این پروتکل نسخه امن‌تر HTTP است که برای انتقال داده‌ها بین مرورگر و سرور وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود. این پروتکل با استفاده از SSL یا TLS (لایه‌های امنیتی) باعث رمزگذاری اطلاعات می‌شود تا از دزدیده شدن یا تغییر داده‌ها در حین انتقال جلوگیری شود. در این مقاله، به پرسش"HTTPS چیست" پاسخ می‌دهیم و به بررسی تفاوت آن با HTTP و کاربردهای این پروتکل در افزایش امنیت و اعتماد کاربران می‌پردازیم.

توضیح HTTPS به زبان ساده  

HTTPS یک پروتکل استاندارد برای انتقال داده‌ها بین مرورگرهای وب و سرورهای وب است که از امنیت بیشتری نسبت به HTTP برخوردار است. در این پروتکل، داده‌ها به صورت رمزگذاری‌شده بین دو نقطه منتقل می‌شوند، بنابراین افرادی که قصد دارند داده‌ها را در بین راه شنود کنند، نمی‌توانند به اطلاعات دسترسی پیدا کنند.

بیشتر بخوانید: پروتکل http چیست؟

تفاوت بین HTTP و HTTPS چیست؟

تفاوت اصلی بین این دو پروتکل در استفاده از لایه‌های امنیتی (SSL/TLS) برای رمزگذاری اطلاعات است. در ادامه به این تفاوت‌های کلیدی اشاره می‌کنیم:

1. رمزگذاری اطلاعات

• پروتکل HTTP به صورت عادی و بدون رمزگذاری اطلاعات عمل می‌کند. این به این معنی است که داده‌ها به صورت ساده منتقل می‌شوند و هر کسی که به داده‌ها دسترسی پیدا کند، می‌تواند آن‌ها را بخواند.
• پروتکل HTTPS اطلاعات را رمزگذاری می‌کند. با استفاده از SSL یا TLS، داده‌ها به گونه‌ای منتقل می‌شوند که حتی در صورت دسترسی به آن‌ها، امکان خواندن آن‌ها بدون کلید رمز وجود ندارد.

2. امنیت

• به دلیل عدم رمزگذاری، HTTP به عنوان پروتکلی ناامن شناخته می‌شود. اگر از HTTP استفاده کنید، داده‌های شما مانند رمزهای عبور، اطلاعات شخصی، و دیگر اطلاعات حساس می‌توانند به راحتی توسط مهاجمان شنود شوند.
• HTTPS امنیت بیشتری فراهم می‌کند. اطلاعات رمزگذاری‌شده باعث می‌شوند تا داده‌ها در حین انتقال بین کاربر و سرور از امنیت بالایی برخوردار باشند.

3. گواهینامه SSL

• برای استفاده از HTTP نیازی به نصب گواهینامه‌های SSL نیست.
• استفاده از HTTPS نیازمند نصب یک گواهینامه SSL (یا TLS) بر روی سرور است. این گواهینامه هویت سایت را تایید کرده و نشان می‌دهد که سایت ایمن است.

4. اعتماد کاربران

• وب‌سایت‌هایی که از HTTP استفاده می‌کنند، ممکن است توسط مرورگرها به عنوان ناامن نشان داده شوند و کاربران به آن‌ها اعتماد نکنند.
• سایت‌هایی که از HTTPS استفاده می‌کنند، یک نماد قفل سبز رنگ در کنار URL دارند که نشان‌دهنده امنیت وب‌سایت است. این موضوع اعتماد کاربران را جلب می‌کند و احتمالاً باعث افزایش بازدید و تعاملات کاربران می‌شود.

بیشتر بخوانید: api چیست؟

کاربرد HTTPS چیست؟

HTTPS به عنوان یک پروتکل امنیتی، در بسیاری از موارد کاربرد دارد:

حفاظت از داده‌های حساس

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای HTTPS حفاظت از اطلاعات حساس مانند رمزهای عبور، اطلاعات مالی، و داده‌های شخصی کاربران است. به ویژه در وب‌سایت‌هایی که تراکنش‌های مالی انجام می‌دهند (مانند فروشگاه‌های آنلاین)، HTTPS برای جلوگیری از دزدیده شدن اطلاعات ضروری است.

بهبود رتبه‌بندی در موتورهای جستجو

موتورهای جستجویی مانند گوگل از HTTPS به عنوان یک فاکتور مهم در رتبه‌بندی وب‌سایت‌ها استفاده می‌کنند. سایت‌هایی که از HTTPS استفاده می‌کنند، احتمال بیشتری دارند تا در نتایج جستجو رتبه‌های بالاتری کسب کنند.

جلب اعتماد کاربران

کاربران به سایت‌هایی که از HTTPS استفاده می‌کنند، بیشتر اعتماد دارند. مرورگرهای مدرن، سایت‌های ناامن HTTP را با هشداری به کاربر نمایش می‌دهند که این موضوع می‌تواند باعث کاهش اعتماد و ترک کاربران از سایت شود.

حفاظت در برابر حملات مرد میانی (Man-in-the-Middle)

HTTPS از حملات موسوم به Man-in-the-Middle جلوگیری می‌کند. در این نوع حملات، مهاجم بین کاربر و سرور قرار می‌گیرد و داده‌ها را دزدیده یا تغییر می‌دهد. استفاده از HTTPS باعث می‌شود که اطلاعات در حال انتقال بین کاربر و سرور، رمزگذاری شوند و حتی در صورت شنود، مهاجم نتواند به آن‌ها دسترسی پیدا کند.

بیشتر بخوانید:  آموزش هک و امنیت با پایتون

چگونه یک وب‌سایت را به HTTPS تغییر دهیم؟

برای تغییر وب‌سایت از HTTP به HTTPS، مراحل زیر را می‌توان انجام داد:

1. دریافت گواهینامه SSL: ابتدا باید یک گواهینامه SSL برای وب‌سایت خود دریافت کنید. این گواهینامه‌ها توسط شرکت‌های صادرکننده (مانند Let’s Encrypt یا Cloudflare) ارائه می‌شوند.

2. نصب گواهینامه SSL: پس از دریافت گواهینامه، آن را روی سرور وب‌سایت خود نصب کنید. این کار معمولاً از طریق تنظیمات هاستینگ یا سرور امکان‌پذیر است.

3. پیکربندی سرور: پس از نصب گواهینامه، سرور را به گونه‌ای تنظیم کنید که به طور خودکار تمامی درخواست‌های HTTP را به HTTPS هدایت کند.

4. بررسی تنظیمات: پس از پیکربندی HTTPS، اطمینان حاصل کنید که تمامی صفحات وب‌سایت به درستی با استفاده از HTTPS لود می‌شوند و هیچ محتوای ناامنی (مانند فایل‌های CSS یا تصاویر) از طریق HTTP بارگذاری نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: شبکه کامپیوتری چیست؟ 

نتیجه‌گیری

در این مقاله به پرسش پروتکل HTTPS چیست پاسخ دادیم و کاربردهای آن را بررسی کردیم. در مجموع می‌توان گفت که این پروتکل نسخه امن‌تر و رمزگذاری‌شده HTTP است که برای حفاظت از اطلاعات کاربران و افزایش امنیت وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود. امروزه با توجه به افزایش حملات سایبری و اهمیت حفاظت از داده‌های شخصی کاربران، استفاده از HTTPS به یک ضرورت تبدیل شده است. 

اگر به این حوزه علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری اصولی برنامه نویسی، در دوره شتابدهی استعداد پل استار شرکت کنید. آموزش برنامه نویسی کودکان و نوجوانان در این کلاس‌ها از پایه‌ای ترین اصول و منطق آغاز می‌شود و در پایان دوره، به یک متخصص برنامه نویس تبدیل خواهید شد.

سوالات متداول درباره HTTPS

تفاوت بین HTTP و HTTPS چیست؟

HTTP اطلاعات را بدون رمزگذاری منتقل می‌کند، در حالی که **HTTPS** اطلاعات را رمزگذاری می‌کند و با استفاده از گواهینامه SSL/TLS امنیت و حریم خصوصی داده‌ها را تضمین می‌کند.  

چرا باید از HTTPS استفاده کنیم؟

برای جلوگیری از شنود (eavesdropping) و حملات میانی (Man-in-the-Middle)، نمایش قفل سبز یا آیکون امن در مرورگر و سئو بهتر سایت 

 آیا HTTPS به تنهایی برای امنیت کافی است؟

امنیت ارتباط را تضمین می‌کند، اما مشکلات دیگر امنیتی مانند کدهای مخرب، ضعف‌های نرم‌افزاری، یا پیکربندی نادرست سرور ممکن است امنیت کلی سایت را تحت تأثیر قرار دهد.

آیا تبدیل HTTP به HTTPS پیچیده است؟

این فرآیند نسبتاً ساده است و شامل مراحل دریافت گواهینامه SSL/TLS از یک صادرکننده معتبر، پیکربندی سرور برای استفاده از HTTPS، داخلی و تنظیمات CMS و تنظیم ریدایرکت از HTTP به HTTPS  می‌شود. 

چگونه می‌توان بررسی کرد که یک سایت از HTTPS استفاده می‌کند؟

به URL سایت نگاه کنید. آدرس با //:https شروع شده و در مرورگر، آیکون قفل در کنار آدرس نمایش داده شود. 

منابع

https://www.fortinet.com/resources/cyberglossary/what-is-https

https://www.cloudflare.com/learning/ssl/what-is-https/

https://www.techtarget.com/searchsoftwarequality/definition/HTTPS