تگ div در HTML به عنوان یک عنصر ساختاری (block-level) برای گروهبندی و تقسیمبندی محتوای صفحه وب استفاده میشود. این تگ، محتوای داخل خود را در یک بخش مجزا قرار میدهد و به طراحان و توسعهدهندگان وب این امکان را میدهد که ساختار صفحه را به بخشهای مختلف تقسیم کنند و استایلدهی یا تعاملات مختلفی را روی این بخشها اعمال نمایند.
به عبارت دیگر، تگ div مانند یک جعبه یا قاب است که میتواند هر نوع محتوای HTML از جمله متن، تصاویر، فرمها و دیگر عناصر را درون خود جای دهد. اگرچه خود این تگ هیچگونه استایل خاصی ندارد، اما میتوان آن را با استفاده از CSS یا JavaScript تغییر داده و ویژگیهایی چون رنگ پسزمینه، حاشیه، اندازه و موقعیت را به آن اضافه کرد.
به زبان ساده، این تگ به شما کمک میکند تا بخشهای مختلف صفحه وب را از هم جدا کرده و به آنها ساختار بدهید. وقتی از <div> استفاده میکنید، میتوانید محتوای مختلف مانند متن، تصاویر، فرمها و غیره را درون این تگ قرار دهید و آنها را به بخشهای مجزا تقسیم کنید.
در مجموع میتوان گفت که این تگ به شما این امکان را میدهد که صفحات وب خود را به صورت منظمتر طراحی کنید و کنترل بیشتری روی نحوه نمایش و تعامل بخشهای مختلف داشته باشید. کاربردهای اصلی این تگ شامل موارد زیر میشود:
تگهای div و span هر دو برای گروهبندی محتوا استفاده میشوند، اما تفاوتهایی در نحوه استفاده و رفتار آنها دارند. تگ <div> یک عنصر بلوک (block-level) است، یعنی به طور پیشفرض تمام عرض صفحه را میگیرد و هر چیزی که در داخل آن باشد، در خط جدید شروع میشود. از سوی دیگر، تگ <span> یک عنصر خطی (inline) است، یعنی تنها همان اندازه محتوای خود را اشغال میکند و در کنار سایر عناصر خطی قرار میگیرد بدون اینکه خط جدیدی ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: معرفی تگ های HTML
در نهایت، میتوان گفت که استفاده از div و span بستگی به نیاز طراحی شما دارد. اگر نیاز به گروهبندی بخشهای بزرگ دارید، از <div> استفاده کنید و اگر قصد دارید تغییرات جزئی روی یک بخش کوچک مثل متن اعمال کنید، از <span> بهره ببرید. در ادامه مقایسهای ساده بین این دو تگ در قالب یک جدول ارائه شده است:
ویژگی | Div | span |
نوع عنصر | بلوک (block-level) | خطی (inline) |
نوع نمایش | به طور پیشفرض در خط جدید شروع میشود و تمام عرض را میگیرد | در کنار سایر عناصر خطی نمایش داده میشود |
کاربرد متداول | برای گروهبندی و تقسیمبندی بخشهای بزرگ صفحه | برای اعمال استایل یا تغییرات جزئی روی متن یا عناصر کوچک |
استفاده متداول | ساختاردهی صفحه وب به بخشهای مختلف (مثل هدر، فوتر، محتوای اصلی) | اعمال استایل یا تغییرات بر روی بخشی از متن |
استایلدهی با CSS | به راحتی میتوان عرض، ارتفاع، حاشیهها و فاصلهها را تغییر داد | معمولاً برای تغییر استایلهای جزئی استفاده میشود |
تغییر موقعیت با CSS | میتواند با استفاده از ویژگیهایی مثل display تغییر کند | بیشتر به صورت پیشفرض در خط باقی میماند |
تگهای <div> و <section> هر دو برای گروهبندی محتوا استفاده میشوند، اما تفاوتهای مهمی دارند. تگ div تنها برای گروهبندی محتوای مختلف است و هیچ معنای معنایی خاصی ندارد. به عبارت دیگر، صرفاً برای ساختاردهی و تقسیمبندی صفحه استفاده میشود.
از سوی دیگر، تگ section از لحاظ معنایی خاصتر است. این تگ برای گروهبندی محتوای مرتبط با یک موضوع خاص به کار میرود و معمولاً شامل یک سرعنوان (مثل <h1>, <h2>) است. در واقع، نشاندهنده یک بخش مستقل و معنیدار در صفحه است که میتواند یک قسمت خاص از محتوا (مثل مقالات، بخشهای خبری، یا هر قسمت دیگری) باشد.
در نهایت، انتخاب بیناین دو تگ بستگی به معنای محتوای شما دارد. اگر به دنبال تقسیمبندی ساده صفحه هستید، از <div> استفاده کنید، ولی اگر بخواهید بخشهای خاصی از محتوای خود را به صورت معناییتر گروهبندی کنید، بهتر است از <section> بهره ببرید. در ادامه برای فهم سادهتر مقایسهای ساده بین این دو تگ را برای شما آماده کردیم:
ویژگی | Div | section |
معنا | هیچ معنای خاصی ندارد | برای گروهبندی محتوای مرتبط با یک موضوع خاص |
کاربرد معمول | برای تقسیمبندی صفحه به بخشهای مختلف و بدون تاکید معنایی | برای گروهبندی بخشهای صفحه که هرکدام موضوع خاصی دارند (مثلاً بخش اخبار یا مقالات) |
استفاده در SEO | هیچ تأثیر خاصی ندارد | برای بهبود ساختار معنایی و سئو مناسب است |
وجود سرعنوان | معمولاً ندارد | معمولاً همراه با یک سرعنوان (<h1>, <h2>) است |
ساختار صفحه | ساختاردهی عمومی صفحه وب | مشخص کردن بخشهای معنایی و مستقل از هم |
استایلدهی با CSS | مشابه با <section>، اما هیچ معنای معنایی ندارد | مانند <div> میتوان استایلدهی کرد، اما دارای معنای خاصتری است |
استفاده از این تگ در HTML5 مشابه نسخههای قبلی HTML است. این تگ همچنان برای گروهبندی و ساختاردهی محتوا در صفحات وب به کار میرود. تفاوت اصلی این است که در HTML5 به تگهای معنایی مثل <header>, <footer>, <article>, و <section> بیشتر توجه شده است، ولی div همچنان برای مواقعی که هیچ تگ معنایی دیگری مناسب نیست، کاربرد دارد.
نحوه استفاده از تگ <div> در HTML5:
برای استفاده کافی است این تگ را باز کرده و سپس محتوای خود را در داخل آن قرار دهید. همچنین میتوانید به آن کلاسها و شناسهها (ID) اختصاص دهید تا استایلدهی و مدیریت آن در CSS یا JavaScript آسانتر شود.
بررسی یک مثال ساده استفاده از تگ div در html:
در این مثال، تگ <div> برای گروهبندی یک بخش از محتوا به نام "container" استفاده شده است. کلاس container به این تگ داده شده تا بتوانیم با استفاده از CSS آن را استایلدهی کنیم. با استفاده از ویژگیهایی مانند width, margin, padding و background-color این تگ به شکل یک جعبه با فضای داخلی و پسزمینه طراحی شده است.
<!DOCTYPE html>
<html lang="fa">
<head>
<meta charset="UTF-8">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
<title>مثال تگ div</title>
<style>
}container
width: 80%;
margin: 0 auto;
background-color: #f0f0f0;
padding: 20px;
{
</style>
</head>
<body>
<div class="container">
<h1>عنوان صفحه</h1>
<p>این یک مثال ساده از استفاده از تگ <code><div></code> در HTML5 است.</p>
</div>
</body>
</html>
تقسیمبندی صفحه با استفاده از تگ <div> یکی از روشهای رایج در طراحی صفحات وب است. این تگ به شما این امکان را میدهد که محتوا را به بخشهای مختلف تقسیم کرده و هر کدام را به صورت مستقل از هم استایلدهی یا مدیریت کنید. در HTML5، تگهای معنایی جدیدی مانند <header>، <footer>و <section> وجود دارند، اما در بسیاری از موارد، تگ <div> هنوز هم برای تقسیمبندی عمومی و ساختاردهی صفحه مفید است.
بیشتر بخوانید: برنامه نویسی وب چیست و چگونه شروع کنیم؟
نحوه تقسیمبندی صفحه با استفاده از تگ <div> :
برای تقسیمبندی صفحه با استفاده از این تگ شما میتوانید از چندین <div> برای ایجاد بخشهای مختلف استفاده کنید. معمولاً برای هر بخش یک کلاس (class) یا شناسه (id) تعریف میکنید تا بتوانید آن را با CSS استایلدهی کنید.
بررسی یک مثال کاربردی:
<!DOCTYPE html>
<html lang="fa">
<head>
<meta charset="UTF-8">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
<title>تقسیم بندی صفحه با div</title>
<style>
/* استایل کلی صفحه */
} body
font-family: Arial, sans-serif;
margin: 0;
padding: 0;
{
/* استایل هدر */
} #header
background-color: #4CAF50;
color: white;
text-align: center;
padding: 20px;
{
/* استایل محتوای اصلی */
} #content
padding: 20px;
{
/* استایل فوتر */
} #footer
background-color: #333;
color: white;
text-align: center;
padding: 10px;
position: fixed;
bottom: 0;
width: 100%;
{
</style>
</head>
<body>
<!-- هدر -->
<div id="header">
<h1>صفحه وب من</h1>
</div>
<!-- محتوای اصلی -->
<div id="content">
<h2>محتوای اصلی</h2>
<p>این قسمت محتوای اصلی صفحه است. شما میتوانید این بخش را با متن، تصاویر، و سایر عناصر HTML پر کنید.</p>
</div>
<!-- فوتر -->
<div id="footer">
<p>حقوق نشر © 2025</p>
</div>
</body>
</html>
در این مقاله مفهوم تگ div و نحوه استفاده از آن در html را آموزش دادیم و چند مثال کاربردی را به شما ارائه کردیم. دنیای کدنویسی بسیار گسترده است و با یادگیری آن میتوانید هر آنچه در ذهن دارید را خلق کنید. آموزش برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان در سنین پایین باعث بهبود عملکرد مغز و تفکر منطقی میشود. چالش های ارائه شده در این کلاسها به بچه ها کمک میکند تا با حل مسائل به روش کدنویسی برای آینده آماده شوند.
در این راستا و برای حفظ و نگهداری استعدادهای کودکان و نوجوانان، موسسه شتابدهی پل استار دورههای آموزشی مبتنی بر فناوری اطلاعات را ارائه میکند. این دورهها براساس سرفصلهای دانشگاه هاروارد طراحی شده اند و امکان دریافت مدرک برنامه نویسی از این دانشگاه و بعد از پایان دوره فراهم شده است. برای شرکت در دورههای برنامه نویسی Front end وب یا سایر کلاسهای آموزشی با ما تماس بگیرید.
برای گروهبندی و سازماندهی محتوای صفحات وب استفاده میشود.
خیر، همچنان کاربردهای زیادی دارد.
استفاده از آن به دلیل انعطافپذیری بالا و توانایی استایلدهی با CSS توصیه میشود.
منابع: